Quản lý bệnh viêm mũi dị ứng ở trẻ em

Con gái 4 tuổi của chị Nguyễn Thị Hằng mắc viêm mũi dị ứng, thường tái phát vào mùa đông và kéo dài cả tuần mỗi lần. Mặc dù đã đưa con đi khám bác sĩ, bệnh vẫn không khỏi hẳn, khiến chị phải sử dụng lại đơn thuốc cũ. Nhiều phụ huynh cũng rơi vào tình trạng tương tự, thường chủ quan với bệnh của con và tự mua thuốc theo hướng dẫn của nhân viên hiệu thuốc. Theo TS.BS Bùi Văn Dân, biến chứng phổ biến của viêm mũi dị ứng có thể là viêm xoang mạn tính và viêm tai giữa, ảnh hưởng đến giấc ngủ và việc học của trẻ.

Biến chứng phổ biến của viêm mũi dị ứng là viêm xoang mạn tính và viêm tai giữa. Nghiên cứu cho thấy có 40-50% trẻ em bị viêm mũi dị ứng cũng mắc hen phế quản, và 80% trẻ bị hen suyễn có kèm viêm mũi dị ứng. TS.BS Bùi Văn Dân giải thích rằng không khí qua mũi có thể kích thích triệu chứng ở đường hô hấp dưới. Ông khuyên bệnh nhân viêm mũi dị ứng nên kiểm tra triệu chứng hen phế quản và ngược lại. Bệnh hen phế quản chỉ được kiểm soát khi viêm mũi dị ứng được điều trị. Ông cũng lưu ý cha mẹ nên mua thuốc nhỏ mũi theo chỉ định bác sĩ, vì thuốc tự mua có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe trẻ sau này.

Khi trẻ bị viêm mũi dị ứng, cần lưu ý rằng thuốc co mạch có thể giảm tắc mũi nhanh nhưng chỉ nên dùng trong 3 ngày. Nếu sử dụng liên tục trong 1 tuần, có thể làm triệu chứng nặng hơn khi ngừng thuốc do quen thuốc. Dùng quá nhiều có thể gây khó chịu, tăng nhịp tim và tím đầu chi. Nếu trẻ có triệu chứng này, cần đưa đi khám. Triệu chứng viêm mũi dị ứng ở trẻ thay đổi theo giai đoạn: sớm có thể thấy ngứa mắt, ngứa mũi và hắt hơi, trong khi giai đoạn muộn có thể dẫn đến ngạt mũi và chảy nước mũi nhiều. Mỗi giai đoạn có phương pháp điều trị khác nhau.

Nếu trẻ chỉ bị ngứa mắt, ngứa mũi thông thường, có thể dùng thuốc chống dị ứng. Tuy nhiên, nếu đã được chẩn đoán dị ứng và có triệu chứng ngạt mũi, cần sử dụng thuốc corticoid đường mũi. Cha mẹ nên đeo khẩu trang cho trẻ khi ra ngoài để phòng ngừa bệnh hô hấp. Việc khám và điều trị sớm sẽ giúp bác sĩ thực hiện xét nghiệm tìm dị nguyên, từ đó có biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Ở Việt Nam, các dị nguyên thường gặp là bọ nhà và nấm mốc. Điều trị viêm mũi dị ứng cần thời gian và chiến lược cụ thể, không thể điều trị dứt điểm chỉ bằng một đơn thuốc. Trong bối cảnh ô nhiễm không khí hiện nay, cha mẹ nên hạn chế cho trẻ chơi ngoài trời ở những khu vực có mức bụi mịn cao.

Khi ra đường, cha mẹ nên cho trẻ đeo khẩu trang để giữ ấm mũi và ngăn bụi vào phổi. Về nhà, có thể rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối biển.